تغیر مسیر یافته از - خوف از خدا
زمان تقریبی مطالعه: 19 دقیقه
 

خوف از خدا (قرآن)





تنها خداوند متعال شایسته خوف است و خوف از خداوند آثار و برکات دنیوی و اخروی فراوانی برای بندگان داد. در این مقاله آیات مرتبط با خوف از خدا معرفی می‌شوند.

فهرست مندرجات

۱ - شایسته بودن خوف از خدا
۲ - خائفان از خدا
       ۲.۱ - اولواالالباب
       ۲.۲ - متقین
       ۲.۳ - مؤمنان
۳ - فرمان خداوند به خوف از خدا
       ۳.۱ - فرمان به بنی‌اسرائیل
۴ - نعمت بزرگ الهی
۵ - لازمه ایمان راستین
۶ - از آداب ذکر خدا
۷ - حکم خوف از خدا
۸ - اقتضای خوف از خدا
۹ - از اهداف آزمایشهای الهی
۱۰ - خوف از خدا در ازدواج
۱۱ - رابطه خوف از خدا و خوف از مردم
۱۲ - عدم خوف از خدا
       ۱۲.۱ - عدم خوف قوم ابراهیم
       ۱۲.۲ - عدم خوف قوم نوح
۱۳ - خوف از خدا در خفا
۱۴ - خوف از وعید خدا
۱۵ - خوف از نافرمانی خدا
۱۶ - خوف از مقام خدا
۱۷ - آثار خوف از خدا
       ۱۷.۱ - اجتناب از بدیها
       ۱۷.۲ - اجتناب از دین‌فروشی‌
       ۱۷.۳ - اجتناب از قتل‌
       ۱۷.۴ - اجتناب از کافران‌
       ۱۷.۵ - اجتناب از محرّمات‌
       ۱۷.۶ - اجتناب از مشرکان‌
       ۱۷.۷ - اجتناب از ولایت کافر
       ۱۷.۸ - اجتناب از هوای نفس‌
       ۱۷.۹ - اطعام به نیازمندان‌
       ۱۷.۱۰ - انجام اوامر خدا
       ۱۷.۱۱ - انذارپذیری‌
       ۱۷.۱۲ - برخورداری از رحمت‌
       ۱۷.۱۳ - برخورداری از معارف خدا
       ۱۷.۱۴ - پایبندی به عهدها
       ۱۷.۱۵ - پذیرش تورات‌
       ۱۷.۱۶ - پندپذیری‌
              ۱۷.۱۶.۱ - پندپذیری عاقلان
              ۱۷.۱۶.۲ - پندپذیری متقیان
              ۱۷.۱۶.۳ - پندپذیری از پیامبر
              ۱۷.۱۶.۴ - پندپذیری از قرآن
       ۱۷.۱۷ - پیروزی‌
       ۱۷.۱۸ - پیروی از حضرت موسی
       ۱۷.۱۹ - تأثّر از قرآن‌
       ۱۷.۲۰ - تسبیح خدا
       ۱۷.۲۱ - خشنودی خدا
       ۱۷.۲۲ - خشوع‌
       ۱۷.۲۳ - خلافت‌
       ۱۷.۲۴ - داوری به حق‌
       ۱۷.۲۵ - رستگاری‌
       ۱۷.۲۶ - سبقت در نیکیها
       ۱۷.۲۷ - سجود
       ۱۷.۲۸ - شجاعت‌
       ۱۷.۲۹ - عبرت‌آموزی‌
       ۱۷.۳۰ - عمل به کتاب خدا
       ۱۷.۳۱ - فرجام نیک‌
       ۱۷.۳۲ - هدایت‌
۱۸ - عوامل خوف از خدا
       ۱۸.۱ - اعتقاد بازگشت به خدا
       ۱۸.۲ - اعتقاد به حضور اعمال‌
       ۱۸.۳ - ایمان‌
       ۱۸.۴ - تقوا
       ۱۸.۵ - توجّه به ربوبیّت خدا
       ۱۸.۶ - توجّه به علم خدا
       ۱۸.۷ - توجّه به قهّاریّت خدا
       ۱۸.۸ - توجّه به کیفر خدا
       ۱۸.۹ - سخن نرم‌
       ۱۸.۱۰ - هدایت‌
۱۹ - عناوین مرتبط
۲۰ - پانویس
۲۱ - منبع

۱ - شایسته بودن خوف از خدا



فقط خداوند، شايسته خوف و خشیت:
۱. ... وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ.
۲. ... فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِي‌ ....
۳. إِنَّما ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ أَوْلِياءَهُ فَلا تَخافُوهُمْ وَ خافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.
۴. ... فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ‌ ....
۵. ... فَلا تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ‌ ....
۶. وَ لَمَّا سَكَتَ عَنْ مُوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الْأَلْواحَ وَ فِي نُسْخَتِها هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ.
۷. ... أَ تَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ‌ ....
۸. ... وَ لَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ‌ ....
۹. ... فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ.
۱۰. ... وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشاهُ‌ ....
۱۱. ... وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ‌ ....

۲ - خائفان از خدا




۲.۱ - اولواالالباب


خوف از خدا، از اوصاف صاحبان خرد:
... أُولُوا الْأَلْبابِ‌ وَ الَّذِينَ‌ ... وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ‌ ....

۲.۲ - متقین


ترس از خداوند در نهان، از اوصاف متقین:
... لِلْمُتَّقِينَ‌ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ‌ ....

۲.۳ - مؤمنان


خوف از خداوند، از اوصاف مؤمنان:
۱. ... فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِي‌ ... سياق آيه و آيات ماقبل كه درباره تغيير قبله و خطاب به مسلمانان و مؤمنان است دليل بر اين است كه خطاب در اين آيه مربوط به مؤمنان است‌.
۲. ... فَلا تَخافُوهُمْ وَ خافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.
۳. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ‌ ....
۴. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ‌ ....
۵. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ لَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ‌ ....

۳ - فرمان خداوند به خوف از خدا



داشتن خوف و خشیت الهی، از فرمانهاى خداوند به بندگان:
... ذلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبادَهُ يا عِبادِ فَاتَّقُونِ.

۳.۱ - فرمان به بنی‌اسرائیل


تنها از خدا ترسيدن، فرمان خداوند به بنی‌اسرائیل:
يا بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... إِيَّايَ فَارْهَبُونِ.

۴ - نعمت بزرگ الهی



خوف از خدا، از نعمتهای بزرگ خداوند:
قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذِينَ يَخافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ....

۵ - لازمه ایمان راستین



لازمه ایمان راستین، بيم داشتن از خدا و نهراسيدن از قدرت مشركان پيمان‌شكن:
أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ وَ هُمْ بَدَؤُكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَ تَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.

۶ - از آداب ذکر خدا



هراس از مقام ربوبی خدا، از آداب توجّه و ذکر خداوند در صبح و شام:
وَ اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ‌ ....

۷ - حکم خوف از خدا



لزوم ترس از خداوند:
۱. ... وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ‌ ....
۲. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى‌ بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ.

۸ - اقتضای خوف از خدا



آگاهى همه جانبه خداوند بر اسرار انسان، مقتضى ترس از او:
... وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ‌ ....

۹ - از اهداف آزمايشهاى الهى



جداسازى مؤمنان خداترس، از گستاخان بى‌پروا، از اهداف آزمایشهای الهی:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى‌ بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ.

۱۰ - خوف از خدا در ازدواج



لزوم خوف از خداوند در پيمان ازدواج با زنان در عدّه، قبل از پايان عدّه آنان:
... وَ لا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكاحِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتابُ أَجَلَهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ‌ ....

۱۱ - رابطه خوف از خدا و خوف از مردم



••• مذموميّت تساوى خوف از خدا، با ترس از مردم:
... فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتالُ إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً ....

••• مذموم بودن شديدتر بودن خوف از مردم، نسبت به خوف از خداوند:
... فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتالُ إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً ....

۱۲ - عدم خوف از خدا




۱۲.۱ - عدم خوف قوم ابراهیم


نترسيدن مشرکان از خداوند، مورد اعتراض ابراهیم علیه‌السلام:
وَ كَيْفَ أَخافُ ما أَشْرَكْتُمْ وَ لا تَخافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُمْ بِاللَّهِ ما لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطاناً فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالْأَمْنِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ.

۱۲.۲ - عدم خوف قوم نوح


تعجّب نوح علیه‌السلام از نترسيدن قومش از خداوند:
ما لَكُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً. از امام باقر علیه‌السلام در تفسير آيه مذكور روايت شده كه فرمود: چرا از عظمت خدا خوف نداريد؟

۱۳ - خوف از خدا در خفا



ترس از خدا در خفا و به دور از ديد ديگران، مطلوب و شايسته:
۱. الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ‌ ... «بالغيب» يعنى در حال خلوت و غيبت از مردم.
۲. ... إِنَّما تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ‌ ....
۳. إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ‌ ....
۴. مَنْ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ‌ ....
۵. وَ أَسِرُّوا قَوْلَكُمْ أَوِ اجْهَرُوا بِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ.

۱۴ - خوف از وعید خدا



ترس از وعید خداوند، ارزشمند و مورد تشویق خدا:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ‌ ... فَأَوْحى‌ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ‌ وَ لَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِكَ لِمَنْ خافَ مَقامِي وَ خافَ وَعِيدِ.

۱۵ - خوف از نافرمانی خدا



پيامدهاى شوم نافرمانى خدا و رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله سزاوار بيم و خوف از او:
وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ احْذَرُوا فَإِنْ‌ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّما عَلى‌ رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ.

۱۶ - خوف از مقام خدا



خوف از مقام خداوند، ارزشمند و مورد تشويق خداوند:
وَ لَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِكَ لِمَنْ خافَ مَقامِي وَ خافَ وَعِيدِ.

۱۷ - آثار خوف از خدا




۱۷.۱ - اجتناب از بديها


ترس از خدا، عامل پرهيز از بديها:
۱. يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَها وَ بَيْنَهُ أَمَداً بَعِيداً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ‌ ....
۲. وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ. امام صادق عليه‌السلام درباره آيه مزبور فرمود: آن كس كه بداند خداوند او را مى‌بيند و كلام وى را مى‌شنود و اين دانستن او را از اعمال زشت باز دارد، همان كسى است كه از مقام خداوند ترسيده و نفس خود را از هواپرستی باز داشته است.

۱۷.۲ - اجتناب از دين‌فروشى‌


خوف و خشيت از خداوند، سبب اجتناب از دین‌فروشی:
... فَلا تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ وَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِي ثَمَناً قَلِيلًا ....

۱۷.۳ - اجتناب از قتل‌


خداترسى، سبب اجتناب از آدم‌کشی:
لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي ما أَنَا بِباسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

۱۷.۴ - اجتناب از كافران‌


ترس شیطان از خدا، سبب تبرّى او از انسان کافر و اجتناب از همكارى با وى:
كَمَثَلِ الشَّيْطانِ إِذْ قالَ لِلْإِنْسانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قالَ إِنِّي بَرِي‌ءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

۱۷.۵ - اجتناب از محرّمات‌


ترس از خداوند، درپى‌دارنده دوری از حرام الهی:
۱.وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما عَرَّضْتُمْ بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّساءِ أَوْ أَكْنَنْتُمْ فِي أَنْفُسِكُمْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَ لكِنْ لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّا أَنْ تَقُولُوا قَوْلًا مَعْرُوفاً وَ لا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكاحِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتابُ أَجَلَهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ‌ ....
۲.يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‌ ... وَ احْذَرُوا ....
۳. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى‌ بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ.

۱۷.۶ - اجتناب از مشركان‌


خوف شيطان از خدا، سبب تبرّى او از مشركان و اجتناب از همكارى با آنان:
وَ إِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَ إِنِّي جارٌ لَكُمْ فَلَمَّا تَراءَتِ الْفِئَتانِ نَكَصَ عَلى‌ عَقِبَيْهِ وَ قالَ إِنِّي بَرِي‌ءٌ مِنْكُمْ‌ إِنِّي أَرى‌ ما لا تَرَوْنَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ‌ ... مرجع ضمير در «لهم»، مشركان است.

۱۷.۷ - اجتناب از ولايت كافر


خوف از خدا، مايه پرهيز از پذيرفتن ولایت کافران:
لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْ‌ءٍ ... وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ‌ ....

۱۷.۸ - اجتناب از هواى نفس‌


ترس از مقام خداوند، مانع هواپرستی:
وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى‌. در تفسير آيه گفته شده كه انسان قصد معصيت مى‌كند و پس از به ياد آوردن مقام الهى براى حساب قیامت آن معصيت را ترك مى‌كند.

۱۷.۹ - اطعام به نيازمندان‌


ترس از پروردگار، زمينه ایثار و اطعام خالصانه به نیازمندان:
وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‌ حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً.

۱۷.۱۰ - انجام اوامر خدا


ترس از پروردگار، سبب اجراى اوامر الهی:
يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ.

۱۷.۱۱ - انذارپذيرى‌


ترس از خدا، عامل پذيرفتن انذارهاى او:
۱. ... إِنَّما تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ‌ ....
۲. إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ‌ ....
۳. إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها.

۱۷.۱۲ - برخوردارى از رحمت‌


ترس از خدا، موجب نيل به رحمت الهی:
... أَخَذَ الْأَلْواحَ وَ فِي نُسْخَتِها هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ.

۱۷.۱۳ - برخوردارى از معارف خدا


خداترسى، زمينه بهره‌مندى از معارف الهی:
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى‌ وَ هارُونَ الْفُرْقانَ وَ ضِياءً وَ ذِكْراً لِلْمُتَّقِينَ‌ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ هُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ.

۱۷.۱۴ - پايبندى به عهدها


ترس از خداوند، از عوامل پايبندى به پیمانهای الهی:
... وَ أَوْفُوا بِعَهْدِي‌ ... وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ.

۱۷.۱۵ - پذيرش تورات‌


خوف از خدا، زمينه پذيرش پيامهاى الهى در تورات:
وَ لَمَّا سَكَتَ عَنْ مُوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الْأَلْواحَ وَ فِي نُسْخَتِها هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ.

۱۷.۱۶ - پندپذيرى‌



۱۷.۱۶.۱ - پندپذیری عاقلان


خوف عاقلان از خدا، مايه پندپذیری آنان:
... إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ‌ وَ الَّذِينَ‌ ...وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ‌ ....

۱۷.۱۶.۲ - پندپذیری متقیان


متّقیان خائف از خداوند، پندپذير نسبت به تورات:
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى‌ وَ هارُونَ الْفُرْقانَ وَ ضِياءً وَ ذِكْراً لِلْمُتَّقِينَ‌ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ هُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ.

۱۷.۱۶.۳ - پندپذیری از پیامبر


••• خشيّت از خداوند، سبب پذيرش پندهای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرى‌ سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشى‌.

••• بهره‌مند شدن خداترسان از پندهاى پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرى‌ وَ هُوَ يَخْشى‌.

۱۷.۱۶.۴ - پندپذیری از قرآن


••• پندپذیری از قرآن، بر اثر خوف از وعید خدا:
... فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخافُ وَعِيدِ.

••• تنها خائفان از عظمت و هيبت خداوند، پندپذير از قرآن:
ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‌ إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى‌.


۱۷.۱۷ - پيروزى‌


ترس از مقام و وعيد خداوند، عامل بهره‌مندى از امداد الهی و پیروزی بر دشمن:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِنْ أَرْضِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنا فَأَوْحى‌ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ‌ وَ لَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِكَ لِمَنْ خافَ مَقامِي وَ خافَ وَعِيدِ.

۱۷.۱۸ - پيروى از حضرت موسى


خوف از خداوند، عامل تسليم شدن کالب و یوشع در برابر موسی علیه‌السلام:
وَ إِذْ قالَ مُوسى‌ ... يا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَرْتَدُّوا عَلى‌ أَدْبارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ‌ قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذِينَ يَخافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبابَ فَإِذا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غالِبُونَ‌ ....

۱۷.۱۹ - تأثّر از قرآن‌


خوف و خشيّت از خداوند، سبب تأثّر شديد از قرآن و معارف آن:
۱. اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلى‌ ذِكْرِ اللَّهِ‌ ....
۲. لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى‌ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ‌ ....

۱۷.۲۰ - تسبيح خدا


خوف از خدا، درپى‌دارنده تسبیح و ستایش او از سوى فرشتگان:
وَ يُسَبِّحُ‌ ... وَ الْمَلائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ‌ ....

۱۷.۲۱ - خشنودى خدا


ترس از خدا، عامل دستيابى به خشنودى او:
... رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ‌ ... ذلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ.

۱۷.۲۲ - خشوع‌


••• فرو ريختن سنگها و خشوع آنها، از خشيت الهى:
... وَ إِنَّ مِنَ الْحِجارَةِ ... وَ إِنَّ مِنْها لَما يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ‌ ....

••• از هم پاشيده شدن و خشوع کوهها، از خشيّت الهى، در صورت نزول قرآن بر آنها:
لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى‌ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ‌ ....

۱۷.۲۳ - خلافت‌


جايگزينى انبيا پس از هلاکت ظالمان از سوى خداوند، بر اثر خوف انبیا از مقام و عظمت الهى:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِنْ أَرْضِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنا فَأَوْحى‌ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ‌ وَ لَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِكَ لِمَنْ خافَ مَقامِي وَ خافَ وَعِيدِ.

۱۷.۲۴ - داورى به حق‌


ترس از خدا، واداركننده عالمان به داوری براساس كتابهاى آسمانى:
إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فِيها هُدىً وَ نُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هادُوا وَ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتابِ اللَّهِ وَ كانُوا عَلَيْهِ شُهَداءَ فَلا تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ وَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِي ثَمَناً قَلِيلًا وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ.

۱۷.۲۵ - رستگارى‌


خشيت الهى، عامل رسيدن به رستگاری:
وَ مَنْ‌ ... وَ يَخْشَ اللَّهَ وَ يَتَّقْهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ.

۱۷.۲۶ - سبقت در نيكيها


خشيّت از خدا، زمينه‌ساز سرعت و سبقت در انجام دادن نيكيها:
إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ‌ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى‌ رَبِّهِمْ راجِعُونَ‌ أُولئِكَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ.

۱۷.۲۷ - سجود


سجود ملائکه، برخاسته از خشيت آنان از خداوند:
وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ... وَ الْمَلائِكَةُ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ‌ يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ‌ ....

۱۷.۲۸ - شجاعت‌


ترس از خداوند، شجاعت‌آفرين و خنثى‌كننده هراس از دشمن:
قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذِينَ يَخافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبابَ فَإِذا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غالِبُونَ وَ عَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.

۱۷.۲۹ - عبرت‌آموزى‌


خوف و خشيت الهى، موجب عبرت‌آموزی:
إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشى‌.

۱۷.۳۰ - عمل به كتاب خدا


ترس از عظمت خداوند، زمينه‌ساز استفاده از كتابهاى آسمانى:
... أَخَذَ الْأَلْواحَ وَ فِي نُسْخَتِها هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ.

۱۷.۳۱ - فرجام نيك‌


خوف و خشيت از خدا، عامل نیک‌فرجامی:
وَ الَّذِينَ‌ ... وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ‌ ... أُولئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ.

۱۷.۳۲ - هدايت‌


بيم از خدا، مايه هدایت:
۱. ... أَخَذَ الْأَلْواحَ وَ فِي نُسْخَتِها هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ.
۲. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ...وَ لَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسى‌ أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ.

۱۸ - عوامل خوف از خدا




۱۸.۱ - اعتقاد بازگشت به خدا


اعتقاد به بازگشت انسان به سوى خداوند، مقتضى ترس و پرهيز از قهر او:
... وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ.

۱۸.۲ - اعتقاد به حضور اعمال‌


اعتقاد به حضور اعمال بد و خوب انسان در قیامت، عامل ترس و پرهيز از قهر خداوند:
يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَها وَ بَيْنَهُ أَمَداً بَعِيداً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ‌ ....

۱۸.۳ - ايمان‌


ایمان، عامل خشيت از خداوند:
۱. ... وَ خافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.
۲. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ‌ ....
۳. ... فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.

۱۸.۴ - تقوا


تقوا، از عوامل خداترسى:
... لِلْمُتَّقِينَ‌ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ‌ ....

۱۸.۵ - توجّه به ربوبيّت خدا


••• توجّه به ربوبيّت فراگير خداوند، عامل ترس از او و پرهيز از قتل:
لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي ما أَنَا بِباسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

••• توجّه به ربوبیّت خداوند از سوى شیطان، عامل ترس وى از خداوند:
كَمَثَلِ الشَّيْطانِ إِذْ قالَ لِلْإِنْسانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قالَ إِنِّي بَرِي‌ءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

۱۸.۶ - توجّه به علم خدا


••• توجّه به علم همه جانبه خداوند بر اسرار انسان، مقتضى ترس و پروا داشتن از او:
... وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ‌ ....

••• علم و آگاهی، عامل خوف و خشيت از خدا:
... إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ ....

۱۸.۷ - توجّه به قهّاريّت خدا


توجّه به قهّاریّت خدا، سبب ترس از او:
يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ‌ ... «من فوقهم» اشاره به قهّاريّت خدا و سببيّت آن در ترس از او دارد.

۱۸.۸ - توجّه به كيفر خدا


توجّه به كيفر سخت خداوند، سبب ترس از او:
... إِنِّي أَخافُ اللَّهَ وَ اللَّهُ شَدِيدُ الْعِقابِ.

۱۸.۹ - سخن نرم‌


سخن نرم و شايسته به هنگام تبليغ، از عوامل خداترسى:
فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً لَعَلَّهُ‌ ... يَخْشى‌.

۱۷.۳۲ - هدايت‌


هدایت، مايه خشيت انسان از خدا:
وَ أَهْدِيَكَ إِلى‌ رَبِّكَ فَتَخْشى‌.

۱۹ - عناوین مرتبط



پاداش خوف از خدا (قرآن)

۲۰ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۴۰.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۵۰.    
۳. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۷۵.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۵. مائده/سوره۵، آیه۴۴.    
۶. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.    
۷. توبه/سوره۹، آیه۱۳.    
۸. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۹. نحل/سوره۱۶، آیه۵۱.    
۱۰. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۷.    
۱۱. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۹.    
۱۲. رعد/سوره۱۳، آیه۱۹.    
۱۳. رعد/سوره۱۳، آیه۲۱.    
۱۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۸.    
۱۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۹.    
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۱۵۰.    
۱۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۷۵.    
۱۸. مائده/سوره۵، آیه۲.    
۱۹. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۲۰. انفال/سوره۸، آیه۲.    
۲۱. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۲۲. زمر/سوره۳۹، آیه۱۶.    
۲۳. بقره/سوره۲، آیه۴۰.    
۲۴. مائده/سوره۵، آیه۲۳.    
۲۵. توبه/سوره۹، آیه۱۳.    
۲۶. اعراف/سوره۷، آیه۲۰۵.    
۲۷. بقره/سوره۲، آیه۲۳۵.    
۲۸. مائده/سوره۵، آیه۹۴.    
۲۹. بقره/سوره۲، آیه۲۳۵.    
۳۰. مائده/سوره۵، آیه۹۴.    
۳۱. بقره/سوره۲، آیه۲۳۵.    
۳۲. نساء/سوره۴، آیه۷۷.    
۳۳. نساء/سوره۴، آیه۷۷.    
۳۴. انعام/سوره۶، آیه۸۱.    
۳۵. نوح/سوره۷۱، آیه۱۳.    
۳۶. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القرآن العظیم، ج ۲، ص ۳۸۷.    
۳۷. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۹.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۸۱.    
۳۹. فاطر/سوره۳۵، آیه۱۸.    
۴۰. یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۴۱. ق/سوره۵۰، آیه۳۳.    
۴۲. ملک/سوره۶۷، آیه۱۳.    
۴۳. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۳.    
۴۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۴.    
۴۵. مائده/سوره۵، آیه۹۲.    
۴۶. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۴.    
۴۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳۰.    
۴۸. الرّحمن/سوره۵۵، آیه۴۶.    
۴۹. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۲، ص ۷۰، ح ۱۰.    
۵۰. مائده/سوره۵، آیه۴۴.    
۵۱. مائده/سوره۵، آیه۲۸.    
۵۲. حشر/سوره۵۹، آیه۱۶.    
۵۳. بقره/سوره۲، آیه۲۳۵.    
۵۴. مائده/سوره۵، آیه۹۰.    
۵۵. مائده/سوره۵، آیه۹۲.    
۵۶. مائده/سوره۵، آیه۹۴.    
۵۷. انفال/سوره۸، آیه۴۸.    
۵۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۸۴۳.    
۵۹. آل‌عمران/سوره۳، آیه۲۸.    
۶۰. نازعات/سوره۷۹، آیه۴۰.    
۶۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۶۶۰.    
۶۲. انسان/سوره۷۶، آیات۸- ۱۰.    
۶۳. نحل/سوره۱۶، آیه۵۰.    
۶۴. فاطر/سوره۳۵، آیه۱۸.    
۶۵. یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۶۶. نازعات/سوره۷۹، آیه۴۵.    
۶۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.    
۶۸. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۸.    
۶۹. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۹.    
۷۰. بقره/سوره۲، آیه۴۰.    
۷۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.    
۷۲. رعد/سوره۱۳، آیه۱۹.    
۷۳. رعد/سوره۱۳، آیه۲۱.    
۷۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۸.    
۷۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۹.    
۷۶. اعلی/سوره۸۷، آیه۹.    
۷۷. اعلی/سوره۸۷، آیه۱۰.    
۷۸. عبس/سوره۸۰، آیه۴.    
۷۹. عبس/سوره۸۰، آیه۹.    
۸۰. ق/سوره۵۰، آیه۴۵.    
۸۱. طه/سوره۲۰، آیه۲.    
۸۲. طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۸۳. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۳.    
۸۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۴.    
۸۵. مائده/سوره۵، آیه۲۰.    
۸۶. مائده/سوره۵، آیه۲۱.    
۸۷. مائده/سوره۵، آیه۲۳.    
۸۸. زمر/سوره۳۹، آیه۲۳.    
۸۹. حشر/سوره۵۹، آیه۲۱.    
۹۰. رعد/سوره۱۳، آیه۱۳.    
۹۱. بینه/سوره۹۸، آیه۸.    
۹۲. بقره/سوره۲، آیه۷۴.    
۹۳. حشر/سوره۵۹، آیه۲۱.    
۹۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۳.    
۹۵. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۴.    
۹۶. مائده/سوره۵، آیه۴۴.    
۹۷. نور/سوره۲۴، آیه۵۲.    
۹۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۵۷.    
۹۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۰.    
۱۰۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۱.    
۱۰۱. نحل/سوره۱۶، آیه۴۹.    
۱۰۲. نحل/سوره۱۶، آیه۵۰.    
۱۰۳. مائده/سوره۵، آیه۲۳.    
۱۰۴. نازعات/سوره۷۹، آیه۲۶.    
۱۰۵. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.    
۱۰۶. رعد/سوره۱۳، آیه۲۱.    
۱۰۷. رعد/سوره۱۳، آیه۲۲.    
۱۰۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.    
۱۰۹. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۱۱۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۲۸.    
۱۱۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳۰.    
۱۱۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۷۵.    
۱۱۳. انفال/سوره۸، آیه۲.    
۱۱۴. توبه/سوره۹، آیه۱۳.    
۱۱۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۸.    
۱۱۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۹.    
۱۱۷. مائده/سوره۵، آیه۲۸.    
۱۱۸. حشر/سوره۵۹، آیه۱۶.    
۱۱۹. بقره/سوره۲، آیه۲۳۵.    
۱۲۰. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۸.    
۱۲۱. نحل/سوره۱۶، آیه۵۰.    
۱۲۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۲، ص ۲۶۷- ۲۶۸.    
۱۲۳. انفال/سوره۸، آیه۴۸.    
۱۲۴. طه/سوره۲۰، آیه۴۴.    
۱۲۵. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۹.    


۲۱ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۳، ص۱۸۲، برگرفته از مقاله «خوف از خدا».    


رده‌های این صفحه : ترس | خدا شناسی | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.